Present Simple Tense: Cümle Yapısı

Present Simple Tense'in kullanildigi yer ve kullanım nedenleriyle ile ilgili bilgiye buradan ulaşabilirsiniz. Bugünkü konumuz ise, bu tense ile cümleler nasıl kuruluyor.


Yardımcı fiil (auxiliary verb) do/does kullanıldığı ve kullanılmadığı zamanlarda cümle yapıları şöyledir:

Olumlu Cümle:   Subject (Özne) + Verb (Fiil) + cümlenin kalanı ve nokta (.)
Olumsuz Cümle: Subject (Özne) + do/does not + Verb (Fiil) + cümlenin kalanı ve nokta (.)
Soru Cümlesi:
a. Do/Does + Subject (Özne) + Verb (Fiil) + cümlenin kalanı + ?
b. Soru kelimesi (Who, How, Where etc) + do/does + Subject (Özne) + Verb (Fiil) + cümlenin kalanı + ?

Not: Aşağıdaki örneklerde fiiller (verbs) kırmızı renk ile yazılmıştır.

DO: I, You, We, They, Ahmet and Mehmet, My mum and I (annem ve ben)...
Öznenin yukarıdaki gibi ben, sen/siz, biz, onlar olması durumlarında; yani ben, sen ve çoğul öznelerde 'do' kullanılır.

Olumlu cümlelerde fiile hiçbir değişiklik yapılmaz:
Özne + Fiil + Cümlenin kalanı + .

Olumsuz cümlelerde fiilden önce ve özneden sonra 'do not (ya da kısaca don't)' getirilir, sonra fiil olduğu gibi yazılır: 
Özne + Do Not/Don't + Fiil + Cümlenin kalanı + .

Örnek: 
I swim everyday. (Ben her gün yüzerim). 
I do not swim everyday. (Ben her gün yüzmem).
I have red shoes. (Kırmızı ayakkabılaım var).
I don't have red shoes. (Kırmızı ayakkabım yok).
Do you like red shoes? (Kırmızı ayakkabı sever misin?)



DOES: He, She, It, his cat, my neighbour (komşum), her bag (çantası) ...
Öznenin üçüncü tekil şahıs (yani 'O') olması halinde  kullanılır.

Olumlu cümlelerde fiil 's' (ya da kelimesine göre '-es', ya da kelimenin son harfi 'y' ise '-ies') alır:
Özne + Fiil(s/es/ies) + Cümlenin kalanı + .

Olumsuz cümlelerde özneden sonra ve fiilden önce 'does not (doesn't)' gelir, fiil olduğu gibi yani değişiklik yapılmaksızın yazılır: 
Özne + Does Not/Doesn't + Fiil + Cümlenin kalanı + . 

Sahiplik belirten 'have' fiili üçüncü tekil şahısların kullanıldığı durumlarda 'has' olarak değişir. Olumsuz cümlelerde ise 'does not'ın ardından normal 'have' haliyle kullanılır. Çünkü 'doesn't' kullanıldıktan sonra fiillerde değişiklik olmaz.

Evet/hayır cevaplı soru cümlelerinde önce (özne durumuna göre ’Do’ ya da) ’Does’ kullanılır. Ardından sırayla özne, fiil ve cümlenin kalanı yazılır. Soru işareti ile cümle tamamlanır: 
Do/Does + Özne + Fiil + Cümlenin kalanı + ? 

Soru cümlesi evet/hayır cevaplı değilse, açık uçlu bir soru ise, önce soru kelimesi yazılır (’Why’ gibi), ardından özne ve sonrasında da fiil ve cümlenin kalani yazılır. Cümlenin sonuna soru işareti konulur:
Why/Where/How... + Do/Does + Özne + Fiil + Cümlenin kalanı + ? 

Örnek:
He swims every Sunday.  (O her Pazar yüzer.)
His friend does not swim every Sunday. (O'nun arkadaşı her Pazar yüzmez).
She does yoga every night. (O her gece yoga yapar).
Her daughter doesn't do yoga every night. (O'nun kızı her gece yoga yapmaz).
She tries hard. (Çok uğraşıyor/çabalıyor).
She doesn't try hard. (Çok çabalamıyor).
My brother has a son. (Erkek kardeşimin/ağabeyimin oğlu var).
My brother doesn't have a daughter. (Erkek kardeşimin/ağabeyimin kızı yok).
When does the bus usually leaeve? (Otobüs genelde ne zaman kalkar?)
Does your child sleep in your room? (Çocuğun senin odanda mı yatıyor?)


Tekrarlamak amacıyla hangi öznelerde hangi yardimci fiilin kullanıldığını tekrar yazıyorum:

DO: I,   You, We, They
DOES:  He, She, It

Not: İngilizce'de Geniş Zaman (Simple Present Tense) ayrıca 'olmak' fiiliyle, yani 'To Be' fiiliyle de yapılır, ancak bu konuyu başka bir yazıda ele alacağım.

Aşağıda sizlere kendinizi denemeniz için bazı alıştırmalar yazıyorum. Sorunuz olursa yorum kısmında sorabilirsiniz. Eğer alıştırmaların çıktısını almak istiyorsanız 'kopyala-yapıştır' metodu kullanmanızı oneririm. Kolay gelsin.


PRESENT SIMPLE

1. Adam ________________ it.
a) don't like
b) doesn't like
c)does't likes
d) don't likes

2. They ______________ here very often.
a) don't come
b) doesn't come
c) doesn't comes

3. Jordan and Verity ______________ twice a week.
a) come
b) comes
c) coming

4. I ________________ mind at all.
a) not
b) isn't
c) don't
d) doesn't

5. It ________________ sense.
a) don't make
b) doesn't make
c) doesn't makes

6. They ________________ happy.
a) seem
b) seems
c) seeming

7. You _________________ to do it.
a) don't have
b) doesn't have
c) doesn't has
d) don't has

8. Montana _________________ a brother.
a) doesn't has
b) don't has
c) don't have

9. Allegra _______________.
a) don't know
b) doesn't knows
c) doesn't know
d) don't knows

10. The exam ______________ two hours.
a) last
b) lastes
c) lasts